فروید و ویتگنشتاین؛ مقایسه‌ای روش‌شناختی

هرچند در میان افرادی که ویتگنشتاین به تأثیر آن­ها در آراء خود تصریح می­کند نامی از «فروید» دیده نمی­شود، با این حال مطالعه­ آثار ویتگنشتاین از گونه­ای تشابه روش­شناختی میان روان­کاوی فروید و رویکرد درمانی او به فلسفه حکایت دارد. این تشابه که در قالب یک «تمثیل» در بند 255 پژوهش­های فلسفی عنوان شده، نوعی «انتقال روش» به­شمار می­رود، به­­عبارت دیگر ویتگنشتاین شیوه­ برخورد فروید با بیماران نوروتیک را به حوزه­ مسائل فلسفی تسرّی می­دهد. باید توجه داشت که این مشابهت به معنی همپوشانی کامل این دو شیوه نیست، به­گونه­ای که حتی در برخی موارد، شکاف میان این دو رویکرد آن­چنان گسترده است که باید از گونه­ای تفاوت روش­شناختی صحبت کرد. به­منظور سهولت در مقایسه، ابتدا به برخی از مهم­ترین تکنیک­های روان­کاوی فروید اشاره می­شود، در ادامه این پژوهش در دو محور اصلی تشابه و تفاوت میان روان­کاوی فروید در درمان بیماران نوروتیک و رویکرد درمانی ویتگنشتاین به مسائل فلسفی را مورد بررسی قرار می­دهد.